Tümör kelime anlamı olarak şişlik demektir. İyi huylu (benign) tümörler kanser değildir. Sınırız, kontrolsüz büyüme ve etraf dokulara invazyon gibi olumsuz özellikleri yoktur. Kötü huylu (malign) tümörler ise kanser olarak adlandırılır. Komşu organ ve dokulara yayılma eğilimi içindenirler ve tedavinin başarısı erken dönemde müdahale edilmesine bağlıdr.
Cilt kanserleri dünyada en sık görülen kanser türüdür ve görülme sıklığı gün geçtikçe artmaktadır. Dünyamızı güneş ışınlarına karşı koyan ozon tabakasının incelmesi sonucu güneş ışınlarının istenmeyen etkilerine daha çok maruz kalıyoruz. Kıbrıs’ta güneşe maruz kalmamak zaten mümkün değil, önemli olan temas süresini kısıtlamak.
Deri kanserlerinin ana nedeni güneş ışınlarında bulunan U.V. (ultraviyole) ve mor ötesi ışınlardır. Bunun dışında yapay ışık kaynakları (solaryum) da sorumlu tutulmaktadır. Kıbrısta yaşıyorsanız her gün sabahları cildinize kullandığınız nemlendirici kremin içinde en az SPF 15 (Sun Protection Factor) olmalıdır. Bu basit öneri sadece cilt kanseri riskini azaltmakla kalamaz aynı zamanda cilt kırışıklıkları oluşma hızını da yavaşlatır.
Önemli olan soru deri kanseri açısından ne kadar risk altında olduğunuz. Açık tenliler, ailesinde cilt kanseri olanlar, vücudunda çok sayıda ve düzensiz görünümlü nevüsü (beni) olanlar, derilerinde güneşe bağlı yoğun çillenme ve lekelenme olanlar, yazın uzun sure güneş altında uzanmayı sevenler cilt kanserine yakalanma açısından daha yüksek risk altındadır. Dev kıllı nevüsler ise doğumda veya hemen sonrasında ortaya çıkan, deriden kabarık, kahverengi-siyah renkte, üzerinde kıllanmanın olabileceği büyük boyutlu ben’lerdir. Tüm vücut bölgelerinde görülebilir. Estetik görüntüyü bozmasının yanında ileriki dönemde malign melanom adı verilen çok kötü huylu deri kanserine dönüşme potansiyeli bulunduğundan yakın takibi gerekmektedir. ABCDE kuralını hatırlayın: Asimetri, Border irregularity (sınır düzensizliği), Colour variation (renk değişikliği), Diameter (çap 6 mm’den büyükse), Enlarging (boyutlarında büyüme varsa) ayrıca ciltlerinde bulunan et benlerinde (nevüs) kanama, kaşıntı, tüylenme, yüzeyinde değişiklik varsa hemen uzman bir dermatoloğa veya estetik, plastik cerraha danışın.
Özellikle son saydığım değişiklikler varsa tümör etrafında 1-2 mm kadar sağlam doku da birlikte cerrahi olarak çıkarılmalıdır. Buna eksizyonel biyopsi denir ve cilt tümörlerinin hem tanısı hem tedavisi olmaktadır. Uzman bir patolog tarafından değerlendirilen biyopsi sonucunda cerrahi sınırlarda tümör yoktur deniyorsa istenen sonuç elde edilmiştir.
Risk faktörlerini taşıyan bir et beninin ("nevus", "mole") cerrahi işlemle "çıkarılması kansere dönüşür dolayısıyla ellenmemesi" gerekir düşüncesi pekçok insanın hayatına malolmuş yanlış bir inançtır. Kötü huylu bir ben alındığı zaman değil alınmadığı zaman tehlikelidir. Bu tür konularda doktorunuza güvenin, çevrenizdekilere değil.
Kıbrıs'ta cilt tümörleri ve tedavisi hakkında sık sorulanlar